مدیریت خطر فرایندی پیچیده برای جلوگیری از خطرات و مشکلات پیش بینی شده می‌باشد. اکثریت ما از خطرات متنفریم و همواره در تلاشیم که از خطراتی که در هر موردی ما را تهدید می‌کنند دوری کنیم و برای عدم وقوع آن‌ها تدابیری بیاندیشیم. در این مقاله در رابطه با اینکه مدیریت خطر چگونه اتفاق می‌افتد و اینکه انجام و یا عدم انجام ریسک و مدیریت خطر چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد بحث خواهیم کرد.
مدیریت خطر چیست و در طراحی محصول چه نقشی دارد؟
مدیریت خطر در طراحی UI/UX مجموعه‌ایی از اقدامات برای شناسایی، حذف و عدم وقوع خطاها و همچنین مشکلاتی است که طراحی محصول را تهدید کرده و می‌توانند موجب شکست این طرح شوند. یک مدیریت خطر کارآمد از وقوع یک رویداد منفی جلوگیری کرده و در نتیجه از پیامدهایی منفی آن مثل افزایش هزینه‌ها، خطرات ایمنی و… نیز جلوگیری خواهد کرد.
به طور کلی طراحان محصول به دلیل اینکه محصولاتی ایجاد می‌کنند که در موارد پیش بینی نشده می‌توانند برای کاربران خطراتی ایجاد کنند از جمله افراد ریسک گریز هستند. طراحان محصول با توجه به مسئولیت سنگینی که در تولید و ایجاد محصولات ایمن برای کاربران دارند باید خطرات را مدیریت کرده و در واقع همین مدیریت خطر جزء اصلی‌ترین وظایف آن‌ها است.
در عمل حذف همه‌ی خطرات غیر ممکن است و با توجه به اینکه در زندگی خطراتی ممکن است به وجود بیایند که نتایج متفاوتی را دربر داشته باشند مدیریت خطر باید وجود داشته باشد و برای خطرات بزرگتری که می‌توانند تبعات سنگین‌تری داشته باشند توجه و انرژی بیشتری باید گذاشت.
تبدیل خطرات به فرصت‌ها
اینکه بتوانیم از خطراتی که ما و یا محصول را تهدید می‌کنند فرصت ایجاد کنیم از مدیریت خطرهای کارآمد است. هم خطرات و هم فرصت‌ها هیچ قطعیتی برای وقوع ندارند، همچنین خطراتی بزرگتر می‌توانند با فرصت‌های بزرگتری همراه باشند. پس، از عوامل مهم در مدیریت خطر به حداقل رساندن خطرها و به حداکثر رساند فرصت‌ها است.
مدیریت خطر چگونه اتفاق می‌افتد؟
بسیاری از ما در فعایت‌های روزانه خود مدیریت خطر را در نظر می‌گیریم اما مدیریت خطر نیاز به آگاهی‌ها و منابع معتبر دارد. مجموعه اقدامات و تکنیک‌های موثری برای مدیریت خطر وجود دارند اما نکته‌ی حائز اهمیت این است که افراد نیز باید با آگاهی اقدام به مدیریت خطر کنند. و در نتیجه با انجام چالش‌های متعادل و معتبر برای مدیریت ریسک میزان سود و فرصت‌ها را به حداکثر و میزان احتمال وقوع خطرات را به حداقل برسانند.
از نمونه‌های مدیریت خطر در زندگی روزمره می‌توان به انواع بیمه‌هایی که توسط اشخاص انجام می‌شوند اشاره کرد. مثلا شخصی برای اینکه خانه‌اش به هر دلیلی روزی ممکن است دچار آتش سوزی شود خانه خود را بیمه آتش سوزی می‌کند و در ازای پرداخت مبلغی، طی بازه‌های زمانی مشخص تضمین می‌کند که در زمان آتش سوزی خسارات زیادی را متحمل نشود. در این امر فرد با یک هزینه‌ی نسبتا کوچک، احتمال پرداخت یک هزینه‌ی بزرگ را کاهش می‌دهد.
گام‌های اساسی یک مدیریت خطر موثر در طراحی محصول
در وهله‌ی اول طراحان محصول بر روی خطرات ایمنی و امنیتی تمرکز می‌کنند و همواره در تلاشند که نقص‌هایی که ممکن است جان انسان را تهدید کنند را به حداقل برسانند. فرایند مدیریت خطر نیز همانند هر فرایند دیگری نیازمند مجموعه اقداماتی برای به حداقل رساندن آسیب‌ها می‌باشد که در پایین آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
شناسایی خطر
اولین قدم در مدیریت خطر این است که یک خطر به طور کامل بررسی شود و تمامی عواملی که می‌توانند باعث اثرات منفی و یا مثبت بر روی اهداف مورد انتظار از محصول شوند را شناسایی کرد. در این مرحله به منظور یک مدیریت ریسک موثر باید تمامی فرصت‌ها و خطرات شناسایی شده و به صورت واضح مطرح شوند.
ارزیابی میزان خطر
بعد از اینکه خطر شناسایی شد و میزان فرصت‌ها و خطرات احتمالی آن مشخص شد باید خطرات و فرصت‌ها را از نظر کیفی و کمی ارزیابی کرد. در نتیجه‌ی این ارزیابی میزان بحرانی بودن و همچنین تاثیر رویدادها مورد بررسی قرار می‌گیرند. منظور از ارزیابی کمی تاثیر و یا خسارات مالی می‌باشد که به محصول وارد می‌شود. منظور از ارزیابی کیفی نیز رتبه بندی فرصت‌ها و خطرات بر اساس احتمال وقوع و شدت تاثیر آن‌ها با توجه به بحران‌هایی که می‌تواند برای محصول ایجاد شود می‌باشد.
تعیین و اجرای استراتژی‌ها برای کاهش خطرات و افزایش فرصت‌ها
با شناسایی و ارزیابی خطرات و فرصت‌ها زمان این رسیده که طراحان برای حل این خطرات و به حداقل رساندن آسیب آن‌ها مجموعه اقداماتی را انجام داده و یک استراتژی برای استفاده از فرصت‌ها تعیین کنند. در این مرحله باید تمامی ارزیابی‌ها بررسی شده و اقدامات مورد نیاز متناسب با آن‌ها انجام شوند. هدف از اجرای استراتژی و درمان افزایش احتمال وقوع فرصت‌ها و مزایای آن‌هاست.
گزارش از خطر و نظارت پیوسته
در این مرحله باید از میزان خطر یا فرصت‌هایی که از این مدیریت خطر کسب شد یک گزارش تهیه کرد و همچنان باید تمامی اقدامات انجام شده را زیر نظر گرفته و کنترل کرد. این نظارت به این دلیل است که اگر پس از گذشت زمان، یک یا چند مورد از اقدامات انجام شده توسط طراح برای مدیریت خطر، منجر به یک خطر جدید شد در مراحل اولیه کنترل شده و مانع از خطرات احتمالی دیگر شود.
سخن پایانی
تصور همه‌ی انسان‌ها از خطرها مجموعه اتفاقاتی هستند که همیشه باعث آثار زیان بار می‌شود اما در واقع همین خطرات هستند که باعث ایجاد فرصت‌ها برای پیشرفت هستند. تا زمانی که برای رفع یک خطر نجنگیم فرصتی را بدست نمی‌آوریم. چیزی که مهم است این است که یاد بگیریم خطراتی را که یک پروژه را تهدید می‌کنند بشناسیم و مدیریت کنیم.
مدیریت خطر در طراحی محصول امری ضروری است که هر طراح حرفه‌ای باید آن را بلد باشد تا بتواند در بروز هر خطری از آن فرصتی ایجاد کند و میزان زیان آن را به حداقل برساند. فراموش نکنید مدیریت خطر لازمه‌ی انجام تکنیک‌ها و اصول معتبر، طی مراحل دقیقی است تا به بیشترین میزان موفقیت برسد. شما می‌توانید خدمات UI/UX خود را به بهترین شکل از شرکت معتبر ایموریت دریافت کرده تا خطرات احتمالی که می‌تواند برای پروژه شما ایجاد شود را به بهترین شکل مدیریت کنید.
