کتابهای زیادی در رابطه با طراحی تجربه کاربری نوشته شدهاند؛ اما تنها تعداد کمی از آنها توانستهاند بخش زیادی از رشتهی طراحی تجربهی کاربری را پوشش دهند و ارزش خواندن داشته باشند.
طراحی تجربه کاربری کار آسانی نبوده است. در مسیر یادگیری این رشته طراحان باید مهارتهای فنی مثل قالب بندی و نمونه سازی، مهارتهای نرم افزاری مثل تحقیق و روانشناسی کاربر و حتی کدنویسی را آموزش ببینند. برای کسی که مشتاق به یادگیری این رشته باشد و یا بخواهد یک طراح تجربه کاربری حرفهایی شود؛ به روشهای خودآموز و یا کلاسهای آموزشی، در سطح مبتدی و پیشرفته کتابهایی وجود دارد.
کتابهای برتر مورد نیاز طراحان تجربه کاربری
اگر در طراحی UX مبتدی هستید و یا علاقه به یادگیری طراحی تجربه کاربری دارید این دو کتاب به شما معرفی میشود:
1. کتاب طراحی تجربه کاربری برای مبتدیان

چنانچه قصد یادگیری طراحی تجربه کاربری را از اصول پایه و سطح مبتدی دارید. بهترین کتابی که میتوان به شما پیشنهاد کرد کتاب طراحی تجربه کاربری برای مبتدیان (UX for Beginners) اثر جویل مارش است. وی یک طراح حرفهایی است که بیش از ده سال در زمینهی تجربه کاربری فعالیت کرده و برای استارتاپهای بزرگ و معروف همچون سامسونگ و مک دونالد کار میکند.
ایشان به خوبی توانستهاند با کنار هم چیدن عناصر قابل درک در تجربه کاربری و طراحی، دید گستردهایی به افراد مبتدی دهند. این کتاب براساس درسها و تجربههای کاربری مطرح شدهی هنر آموزان در وبلاگ مارش نوشته و منتشر شده است.
(این کتاب به زبان انگلیسی نگاشته شده است، اما اگر به یادگیری با زبان فارسی نیز علاقه داشته باشید نسخههای ترجمه شدهی آن نیز در بازار وجود دارد.)
2. کتاب طراحی اشیاء روزمره

کتاب The design of everyday things revised در سال 1988 توسط دان نورمن نوشته شد. طراحی اشیاء روزمره به جای محصولات دیجیتالی برپایه محصولات فیزیکی اطراف ما طراحی شده است. با اینکه برخی طراحان معاصر فکر میکنند این کتاب قدیمی است اما دان نورمن یکی از پیشگامان طراحی تجربه کاربری بوده است. این کتاب برای هرکسی که علاقهمند به یادگیری طراحی باشد مناسب و از بهترین گزینهها برای یادگیری UX میباشد.
در ادامه کتابهایی را به شما معرفی می کنیم که اگر مباحث پایهایی طراحی تجربه کاربری را میدانید خواندن آنها را به شما پیشنهاد میکنیم.
3. کتاب قلاب

در حال حاضر ما برای انجام کم اهمیت ترین کارهایمان احتیاج به اینترنت و تکنولوژی داریم در حالی که بدون وجود اینترنت و تکنولوژی نیز میتوان آنها را انجام داد. اما ما به وجود اینترنت عادت کردهایم و در واقع در قلاب اینترنت و تکنولوژی گیر کردهایم. این قدرت جاذبهی اینترنت و تکنولوژی یا اعتیاد به استفاده از آنها تعبیری از کتاب قلاب است.
در کتاب Hooked_ How to build habit forming products اثر نیر اپال به وسیله مدل هوک چهار اصل؛ عامل محرک، اقدام، پاداش متغیر و سرمایه گذاری در ایجاد محصولات بررسی شده است. در واقع این موارد میتوانند موجب درک اساسی از رفتار کاربر شده و در نهایت باعث همسو شدن محصول و دیدگاه طراح شوند.
ما با وادار کردن کاربران به بازگشت، الگوهای تعاملی ایجاد کرده و منجر به تحریک و تبدیل به غریزه کاربر میشویم. در نتیجه یک طراح تجربه کاربری با به کارگیری چرخه قلاب به هدف خود که استفاده مستمر مشتریان از محصولات بدون پرداخت هزینه برای تبلیغات است خواهد رسید.
4. کتاب وادار به فکرم نکن

کتاب Don’t make me think اثر استیو کروگ یکی از خواندنی ترین و انعطاف پذیرترین کتابهایی است که هر طراح تجربه کاربری باید آن را بخواند.
استیو کروگ در این کتاب به جای پرداختن به فناوریها راجب کاربران آنها بحث میکند. در این کتاب تلاش میشود با بالا بردن کاربرد پذیری محصولات و استفاده راحت از آنها تعامل کاربران با محصولات را افزایش داد. اگر تا به حال این کتاب را نخواندهاید بهتر است بدانید که این کتاب بیش از هر کتاب دیگری میتواند برای بهبود تواناییهای یک طراح پیشنهاد شود. وادار به فکرم نکن بر اساس 30 سال تجربه استیو کروگ به عنوان مشاور نوشته شده و سعی بر مرور تمام اصول اولیه و پیچیده طراحی همراه با حس شوخ طبعی دارد.
همچنین دارا بودن قابلیت به روز شدن محتوای این کتاب بیان میکند که رویکرد کاربر محور و طراحی ناب همواره پیروز میشود.
(این کتاب به زبان انگلیسی نوشته شده است، اما در حال حاضر نسخههای ترجمه شدهی آن نیز وجود دارد.)
5. کتاب 100 چیزی که هر طراح باید درباره مردم بداند

دلایل زیادی برای خواندن کتاب 100 things every designer needs to know about people وجود دارد. مثل دارا بودن قالب آسان برای دنبال کردن گسترهی وسیعی از دانش روانشناسی طراحی UX. ما برای جلب نظر کاربر طراحی میکنیم در واقع با طراحی از کاربر میخواهیم تا کاری انجام دهد. طراحی بدون داشتن درک از کاربر مثل قدم گذاشتن در یک کشور دیگر بدون داشتن یک نقشه و راهنمای خوب است که باعث سردرگمی و نتایج نامطلوب خواهد شد.
این کتاب همان راهنما و نقشه مورد نیاز هر طراح است. طراح با کمک این کتاب میتواند طراحیهای جذابتری برای چاپها، وب سایتها و… که با طرز فکر کاربر مطابقت بیشتری داشته باشد ارائه دهد.
با خواندن این کتاب به پاسخ سوالاتی از جمله:
- چگونه میتوان انواع خطاهایی را که افراد مرتکب میشوند را پیش بینی کرد؟
- محدودیت دایره اجتماعی یک نفر چیست؟
- چه طول خطی برای متن بهتر است؟
و دهها سوال دیگر از این قبیل دست پیدا کرد.


چرا باید طراحی UX را از طریق کتاب بیاموزیم؟
کتاب خواندن از قابل اعتمادترین و کارآمدترین روشها برای یادگیری هر موضوعی است. طراحی UX به عنوان یکی از رشتههای تحصیلی که همهی صنایع را دربر میگیرد شناخته میشود. این رشته پتانسیل گسترش دیدگاه هر کارمند را در رابطه با کاری که انجام میدهد دارد. در نتیجه باید بیاموزیم بیشتر از اینکه حرف بزنیم، بخوانیم و یاد بگیریم.
نتیجه گیری:
امروزه تجربه کاربری مطلوب تجربهایی است که باعث میشود کاربران برگردند و یک بار دیگر آن را تجربه کنند. پس ابزار یا فرآیند طراحی باید براساس تجربه و علم کافی انجام شود. از جمله راههای فراگیری این علم خواندن کتابهای موجود در این زمینه است که در اینجا به 5 مورد از آنها اشاره کردیم:
- کتاب طراحی تجربه کاربری برای مبتدیان
- کتاب طراحی اشیاء روزمره
- کتاب قلاب
- کتاب وادار به فکرم نکن
- کتاب 100 چیزی که هر طراح باید درباره مردم بداند