برنامه نویسی شی گرا و برنامه نویسی ساخت یافته، دو روش مهم در تولید و توسعه نرم افزار محسوب می‌شود. هر کدام از این روش‌های برنامه نویسی، قابلیت‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارند و تفاوت این نوع برنامه نویسی‌ها در ایجاد کدهای قابل توسعه، ساختار شرطی و حلقه، خوانایی و نگهداری کد محسوب می‌شود.
تفاوت برنامه نویسی شی گرا و ساخت یافته
قبل از پرداختن به تفاوت‌های میان این دو روش برنامه نویسی، بهتر است تعریف هر یک از این روش‌های برنامه نویسی را بهتر بدانید.
برنامه نویسی شی گرا
اصولا برنامه نویسی شی گرا یا Object-oriented programming یک زبان برنامه نویسی نیست و تنها یک روش محسوب می‌شود. نتیجه کار برنامه نویسی شی گرا بر اساس فیلدها و کدهای به وجود آمده ساخته می‌شود.
عملکرد برنامه نویسی شی گرا بر اساس ارتباط کلاس‌ها است و بر اساس تگ پدر پیش می‌روند.
برنامه نویسی شی گرا یک روش عالی برای ذخیره دیتاها و پروسه بارگذاری محسوب می‌شود، این نوع برنامه نویسی بر اساس داده‌های انتزاعی عمل می‌کند.
بسیاری از برنامه نویسان از این روش در جهت تولید الگوی برنامه نویسی از این روش در مقاطع حرفه‌ای خود بهره گیری کرده‌اند.
نقش اصلی برنامه نویسی شی گرا در ایجاد کدهای قابل توسعه است، در کنار این قابلیت شما می‌توانید کدهای خود را به با مقیاس‌های مختلف اجرا کنید.
کدهای شی گرا روابط ساختار یافته بسیار زیادی را با یکدیگر دارند این امر باعث شده تا تعاملات زیادی بین کد نویسی شی گرا وجود داشته باشد. این دقیقا مثل یک حمل و نقل تاکسی عمل می‌کند و مسافر را به مقصد می‌ساند.
مفاهیم کلیدی در برنامه نویسی شی گرا
با دانستن مفاهیم زیر، درک بهتری را از برنامه نویسی شی گرا خواهید داشت. به طور کلی پایه برنامه نویسی شی گرا متشکل از توضیحات زیر است.
1.کلاس
کلاس یک واحد اساسی است و مسیر ساخت یک برنامه نویسی با الگوی شی گرا را برای شما هموار می‌کند. دیتا توسط کاربر بیان می‌شود در مقابل کلاس‌ها دسترسی و قابلیت استفاده را به وجود می‌آورند.
در کلاس توابع عضو و تابع‌های دیتا یافت می‌شود، در نتیجه می‌توان کدهای درون کلاس‌ها را به راحتی دستکاری کرد. کلاس‌های برنامه نویسی شی گرا، یک طرح کلی در ساخت اشیا است و ویژگی‌ها Attributes و رفتارها METHODS را درون خود دارد.
2.شی
کلاس‌ها در شی وجود دارند و باعث می‌شوند تا شی تشکیل شود، بر همین اساس شی بر پایه توضیحات تعریف می‌شود. در زمان نمونه سازی از یک شی می‌تواند حافظه‌ای را به خود اختصاص بدهد، در مقابل زمانی که شی تشکیل شود، سیستم هیچ فضای حافظه‌ای را به شی اختصاص نمی‌دهد.
در برنامه نویسی شی گرا، شی دارای ویژگی‌های زیادی است، اما این اطلاعات شی در ویژگی‌ها پنهان می‌شود.
3.نحو و قواعد
نحو به ساختار یک زبان اعم از نحوه سازماندهی کلمات، علائم نقطه گذاری و نماد را در زبان برنامه نویسی را تعریف می‌کند.
زبان شی گرا با استفاده از نحو، قابلیت معنا شناسی بالایی را دارد، اما باید قواعد و نحو در نوشتن کد رعایت شود.
برنامه نویسی ساخت یافته
این الگو یا Structured programming کیفیت و ساختار یک نرم افزار را تضمین می‌کند و به طور کلی دارای قابلیت‌های زیر است.
- ایجاد وضوح
- کیفیت بیشتر
- بهره وری زمان
- توسعه برنامه کامپیوتر
این قابلیت‌ها با به کار گیری گسترده از ساختارهای دارای کنترل است.
اما برنامه نویسی ساختار یافته با دشواری‌های زیادی همراه است و نیاز به پیگیری مداوم دارد، چرا که نگهداری از کدها دشواری‌های زیادی را دارد.
ساختارهای کنترلی
به طور کلی ساختارهای کنترلی، توانایی کنترل جراین اجرا را به ما می‌دهند. این عمل باید به گونه‌ای باشد که سیستم کد را در مراحل مختلف به درستی اجرا کند.
سازماندهی کد می‌تواند برای یکی برنامه نویس بسیار مناسب باشد، چرا که ترتیب اجرای دستورات به راحتی تشکیل می‌شود. در نهایت می‌توان کنترل و نگهداری را با انعطاف و پیچیئگی بیشتری ادامه داد.
شرایط کلیدی ساختارهای کنترلی در برنامه نویسی ساخت یافته
شرایط کلیدی ایجاد یک ساختار کنترلی به شرح زیر است.
1.توابع
توابع دارای نام شاخص، معیارها و مقدارهای مختلفی هستند و دارای ویرایش است. این توابع به صورت یک بلوک مستقل عمل می‌کنند و می‌توان بارها این کد را فراخوان و اجرا کرد.
2.بلوک
بلوک یک ساختار جامع از انواعی دستور است و می‌تواند شامل اجزا زیر شود.
- تابع
- ساختارهای شرطی
- حلقه‌ها
این بلوک‌ها به صورت یک واحد اجرا می‌شوند.
3.ساختارهای شرطی
ساختارها به برنامه نویس اجازه می‌دهد تا بر اساس شرط‌ها و نیازها، بهترین شرط برنامه نویسی را اجرا کند.
4.حلقه
حلقه‌ها به برنامه نویس کمک می‌کنند تا بلوک از دستورات تا زمانی که شرایط استفاده محیا است استفاده کند.
5.دستورات پرش
خوانایی و نگهداری کد در این شرایط کلیدی بسیار مهم شمرده می‌شود، چرا که این روش دارای دستورات خاص است.
با استفاده از این قابلیت می‌توان جریان اجرای برنامه را به جای دیگری از برنامه انتقال بدهد.
تفاوت برنامه نویسی ساخت یافته و شی گرا
برنامه نویسی ساخت یافته و شی گرا 2 دو الگوی مهم در برنامه نویسی شمرده می‌شود، اما هر کدام مزیت و عیب نیز به همراه دارد.
1.کدهای منظم
کدها در هر کدام از این روش‌ها با الگوهای مختلفی ایجاد می‌شود که می‌توان هر کدام را به شرح زیر مشاهده کرد.
برنامه نویسی ساخت یافته کدها را به اجزا، توابع و رویه‌های مختلف تقسیم می‌کند.
برنامه نویسی شی گرا کدها را بر اساس اشیا منظم می‌کند و هر شی دارای دیتاها و روش‌هایی است که دیتاها بر آن اساس عمل می‌کنند.
2.تمرکز
برنامه نویسی ساخت یافته اغلب بر روی توابع و رویه‌ها تمرکز می‌کند و در مقابل برنامه نویسی شی گرا بر اساس تعاملات و اشیا دارای تفاوت است.
3.وراثت
برنامه نویسی ساخت یافته بر اساس وراثت کد پشتیبانی نمی‌شود. در مقابل برنامه نویسی شی گرا می‌تواند از ویژگی‌های کد پدر ارث ببرد و ویژگی دریافت کند.
4.کپسولاسیون
کپسولاسیون در برنامه نویسی ساخت یافته پشتیبانی نمی‌شود، در مقابل برنامه نویسی شی گرا از این قابلیت پشتیبانی می‌کند و جزئیات اجرا را پنهان نشان می‌دهد.
5.خوانایی
در برنامه نویسی شی گرا کدها به روشی کاملا پیچیده ظاهر می‌شوند و در برنامه‌های بزرگ نیاز به پیگیری دارد. بر عکس، برنامه نویسی ساخت یافته را می‌توان با سهولت زیادی مشاهده کرد.
6.نگهداری
در برنامه نویسی ساخت یافته، نگهداری کدها با دشواری‌های زیادی همراه است. اما برنامه نویسی شی گرا دارای بافت کد به صورت مستقل است و می‌توان به راحتی این برنامه را توسعه و داد و نگه داری کرد.
7.کاربرد
هر کدام از این برنامه‌ها دارای قابلیت‌های مخصوص به خود هستند، اما برنامه نویسی شی گرا و ساختار یافته هر کدام دارای قابلیت‌های خود هستند.
به طور کلی برنامه نویسی ساخت یافته، برای برنامه‌های کوچک و ساده‌تر بسیار انتخاب مناسبی می‌باشد، اما برنامه نویسی شی گرا بر روی برنامه‌های بزرگ و پیچیده تمرکز می‌کند.
جمع بندی
تفاوت برنامه نویسی شی گرا و ساختار یافته بسیار مشهود است، اما باید بدانید که هیچ کدام دارای برتری نیست. برتری این الگوها بر اساس نیازهای شما انتخاب می‌شود. باید بر اساس انتظارات و نیازهای کاربران الگو و روش توسعه کد را برگزید.
