وقتی در رابطه با طراحی UI صحبت می‌کنیم شاید تنها چیزی که به ذهنمان برسد ویژگی‌های ظاهری طراحی باشد. اما باید بدانیم که طراحی قوانین و شیوه‌های متفاوتی دارد. این قوانین توسط برخی از طراحان استفاده شده و برخی از طراحان آن‌ها را در نظر نگرفته و بدون داشتن هیچ درکی از آن‌ها طراحی می‌کنند.
فضای منفی از جمله این موارد است که توسط بسیاری از طراحان حرفه‌ای بکار گرفته می‌شود. اغلب ما بر این عقیده‌ایم که مواردی همچون فضای خالی، سکوت و تاریکی بد باشند. اما حقیقت این است که مواردی از این قبیل پایه‌های محکمِ ایجاد تضادها هستند.
زمانی که سکوت کنیم ارزش صدا و صحبت را درک خواهیم کرد. زمانی که در تاریکی باشیم قدر روشنایی را می‌فهمیم. زمانی هم که با فضای شلوغ و غیر قابل درک درگیر باشیم بهای فضای خالی را خواهیم دانست. بنابراین فضای منفی، فضای هدر رفته نیست.
فضای منفی در طراحی چیست؟
در واقع فضای منفی یا فضای سفید قسمت‌هایی از طرح است که خالی می‌ماند. یا به بیان دیگر فضای منفی یک فضای تنفس برای تمام اشیائ است که روی صفحات طراحی وجود دارند. فضای منفی یکی از عناصر مهم در طراحی است که تاثیر زیادی بر تجربه خوب کاربر دارد. در طراحی UI ممکن است علاوه بر چیدمان محتوایی که در طرح قرار می‌گیرد بین و داخل آن‌ها نیز خالی باشد. مادس سوگارد (از اعضای انجمن طراحی تعامل) در رابطه با فضای منفی می‌گوید: فضای منفی یا فضای سفید همانند یک بوم است. زمینه‌ی یک طرح است که سبب می‌شود عناصر در کنار هم قرار بگیرند و به طور واضحی نمایان شوند. فضای منفی در اکثریت طرح‌های گرافیکی مثل لوگوها و پوسترها دیده می‌شود.
اهمیت فضای منفی در طراحی
در اغلب طرح‌ها، طراحان متناسب با عقیده مشتریان که می‌خواهند یکباره محتوای سودمندتری را به کاربران ارائه دهند فضایی منفی را به شیوه‌ای نادرست کاهش داده و محتوا را فشرده می‌کنند. که در این صورت موجب اثر منفی روی طرح می‌شوند. در نظر داشته باشید که لزوما نمایش محتوای بیشتر در طرح موجب اثر منفی یا مثبت بر تجربه کاربر نمی‌شود. وجود فاصله در طراحی باعث می‌شود کاربر نفس بکشد و احساس راحتی بیشتری با طرح داشته باشد.
نقش قانون میلر در استفاده از فضای منفی
قانون میلر نقش مهمی را در استفاده از فضای منفی در طراحی دارد. به این صورت که اگر طراح در نظر بگیرید که ذهن انسان فقط توانایی یادگیری 7±2 مورد را دارد متناسب با آن چیدمان عناصر را انجام داده و محتوا را قرار می‌دهد.
همینطور تکه تکه کردن مفاهیم نیز سبب بهتر شدن عمل بخاطر سپاری و یادگیری می‌شود. با توجه به اینکه گفتیم حافظه ما محدود است، می‌توان به راحتی از فضای سفید یا خالی برای تشکیل گروه‌های معنی دار استفاده کرد تا کار کاربران در یادگیری را آسان کنیم.
قانون میلر و نقش آن در طراحی تجربه کاربری
قانون میلر و نقش آن در طراحی تجربه کاربری
به کارگیری فضای منفی در طرح‌ها
فضای منفی شامل فضای منفی کوچک و بزرگ می‌باشد. فضای منفی بزرگ بین اجزای بزرگتر و چیدمان آن‌ها است و فضای کوچکتر فاصله بین اعضای کوچکتر و درون آن‌ها می‌باشد. با استفاده از بررسی میزان لایه‌ها، حاشیه‌ها و فاصله خطوط می‌توانیم از فضای منفی به درستی در طرح‌های خود استفاده کنیم. در پایین میزان فاصله خطوط از یکدیگر را به شیو‌ه‌ایی گسترده‌تر بیان کرده‌ایم.
فاصله خطوط
در رعایت فاصله‌های کوچک بین عناصر باید فاصله خطوط از یکدیگر را به درستی اجرا کنیم. فاصله بین خطوط، فضای منفی است که بین خطوط یک متن وجود دارد. حالت کلی و استاندارد این فاصله، فاصله بین دو خط پایه از هم بوده و این میزان فاصله باید حداقل 150 درصد بزرگتر از فونت باشد. با افزایش فاصله بین خطوط میزان درک مخاطب از متن تا حدود 20 درصد افزایش می‌یابد.
تاثیرات استفاده از فضای منفی در طراحی
استفاده صحیح از فضای منفی تاثیرات قابل توجهی بر تجربه خوب کاربر و درک درست او از طرح خواهد داشت. در ادامه متن چند مورد از این تاثیرات را بررسی خواهیم کرد.
خوانایی
با رعایت فضای خالی بین عناصر خواندن آن و همچنین درک آن آسان‌تر خواهد شد. فضای منفی به طور مستقیم بر روی تایپوگرافی صفحه تاثیر دارد و به طور ویژه‌ایی بر درک خوب کاربر تاثیر دارد. در محتوای صوتی نیز مکث بین جملات و کلمات استفاده از فضای منفی بوده و نقش مثبتی بر درک محتوا خواهد داشت.
تاثیر گذاری نام تجاری
اگر طراح لوگو میزان فضای متناسب با طرح را در نظر بگیرد سبب می‌شود تا علامت تجاری به خوبی درک شده و در ذهن کاربر ماندگار شود.
نسبت توجه کاربر
به کارگیری فضای منفیِ به اندازه در طرح‌ها باعث می‌شود سلسله مراتب بصری افزایش یافته و به کاربران اجازه دهد توجه خود را بیشتر روی عناصر کلیدی جلب کنند.
امروزه اطلاعات زیادی با استفاده از طرح‌ها در اختیار کاربران قرار داده می‌شود. طراح باید با در نظر گرفتن سطح یادگیری و کسب تجربه کاربری خوب از کاربر به خوبی از فضای منفی طرح استفاده کند.
سخن پایانی
یک طراح باید مثل یک روانشناس عمل کرده و با در نظر گرفتن توانایی‌ها و همچنین شیوه‌های بهتر ایجاد یک طرح کند. یک طرح حرفه‌ای باید به مقدار کافی فضای منفی داشته باشد. فضای منفی همان فضای سفید و یا خالی است که در طرح‌ها وجود دارد و با توجه به مواردی مثل تاثیر گذاری هر عنصر در نظر گرفته شود.
با وجود فضای منفی در طرح، فضای تنفس کاربر بیشتر شده و یک تجربه کاربری خوب با UI کسب می‌شود. فضای مناسب بین خطوط و پاراگراف‌های یک متن و همچنین مکث بین محتوای صوتی نمونه‌هایی از استفاده از فضای منفی در طراحی می‌باشد. فضای خالی رابطه مستقیم با درک کاربر دارد.
اگر به مباحث UI/UX و مفاهیم رابط کاربری علاقه‌مندید می‌توانید برای یادگیری بیشتر با ما در تماس باشید.
